Je goede voornemen en het persoonlijk ontwikkelplan

Het goede voornemen

Het is 31 december, weer een jaar voorbij, weer een nieuw jaar voor de deur. Je hebt de afgelopen dagen teruggekeken op het oude jaar, alles afgerond en hebt besloten dat je het volgend jaar anders gaat doen. Je hebt goede voornemens en bent ervan overtuigd dat je die dit jaar ook daadwerkelijk tot uitvoering gaat brengen. Je gaat beter voor jezelf zorgen, meer sporten, je niet meer gek laten maken door die ene collega, op zoek naar een nieuwe baan, minder lange dagen maken op je werk, meer tijd voor jezelf nemen, meer genieten etc. Op oudjaarsavond spreek je je voornemen nog eens uit. Dit jaar ga je het echt doen! 

Een week later. Weet je je goede voornemen nog? Ben je al begonnen met het uitvoeren? Heb je eigenlijk nagedacht over hoe je het gaat doen en gaat volhouden? Hoe je daadwerkelijk iets gaat veranderen? Als het een concreet voornemen is dan heb je waarschijnlijk de eerste stappen al gezet. Ben je inderdaad begonnen met sporten, gezonder eten of is het je deze week echt gelukt om minder lange dagen te maken op je werk. Als het een minder concreet voornemen is dan heb je het wellicht nog in je hoofd, is het meer gebaseerd op een gevoel en hoop je dat je er zo nu en dan nog aan denkt op de momenten dat het nodig is. 

Waarom lukt het toch niet?

Elk jaar worden er door heel veel mensen weer goede voornemens gemaakt, maar elk jaar sneuvelen de meeste voornemens alweer redelijk snel.

Hoe komt het toch dat je op het werk altijd heel goed kunt nadenken over de dingen waar je het komend jaar aan wil werken, we hele mooie formulieren hebben waarin we persoonlijke ontwikkelplannen kunnen opnemen en die ons dwingen na te denken over veranderingen, maar dat goede voornemens voor de meeste mensen weer in rook opgaan? Waarom besteden we op werkgebied altijd veel aandacht aan het opstellen van een persoonlijk ontwikkelplan, aan de toekomst maar besteden we aan goede voornemens niet altijd veel aandacht? Terwijl goede voornemens juist meestal voortkomen uit een gevoel en daarom vaak veel zeggen over onze waarden en datgeen wat echt belangrijk voor ons is. 

Wat zou er gebeuren als we ook voor onze goede voornemens eens een persoonlijk ontwikkelplan in elkaar zouden draaien. Dat we, in plaats van een goed voornemen alleen benoemen en er op proosten, bij de start van het nieuwe jaar, er echt eens aandacht aan besteden? Er eens goed voor zouden gaan zitten en het zo concreet mogelijk zouden maken?

Stel je voor dat je je goede voornemen eens SMART zou maken, zou het dan wellicht beter lukken om ook daadwerkelijk iets te veranderen? 

SMART 

Om iets SMART te maken moet je diverse stappen zetten. Je stelt jezelf allereerst de vraag, wat wil ik eigenlijk precies bereiken? Wat is mijn doel (Specifiek). Vervolgens is het goed om voor jezelf helder te hebben waaraan je kunt merken dat je je doel hebt bereikt en of je resultaat is behaald, door het meetbaar te maken (Meetbaar). Ook is het belangrijk om jezelf de vraag te stellen waarom je het doel eigenlijk wilt bereiken. Waarom is het zo belangrijk voor je, wat is de waarde achter het doel (Acceptabel)? Tevens is het belangrijk om voor jezelf na te gaan en helder te hebben welke acties je moet ondernemen om het doel te bereiken (Realistisch) en tenslotte moet je jezelf een tijdslijn geven. Wanneer begin ik en wanneer wil ik het doel bereikt hebben (Tijdsgebonden)?

De A van SMART 

Bij het SMART maken van je voornemens is het voor veel mensen het meest lastige om de A van SMART goed te formuleren. Dit komt doordat voornemens vaak opkomen uit een onderbuikgevoel.

Juist om je doel te kunnen bereiken is het belangrijk om op zoek te gaan naar het antwoord op de vraag: Waarom wil ik dit eigenlijk? Welke belangrijke waarde(n) ligt of liggen hier achter mijn doel? Waarom is dit voornemen zo belangrijk voor mij? Je kunt waarden eigenlijk zien als non-negotiables. Dingen die voor jou zo belangrijk zijn dat je deze eigenlijk nooit zult heroverwegen. Daar zij ze te belangrijk voor.  

Iemand die zich voorneemt om in het nieuwe jaar meer te gaan sporten kan dit om allerlei redenen doen. Zo kan het zijn dat hij jonge kinderen heeft en graag met hen naar buiten gaat en het lang vol wil houden met hen. Een van de waarden die hierachter kan zitten is dat voor hem familie heel belangrijk is en dat hij of zij niet hijgend aan de zijlijn wil staan als de energie van zijn kinderen nog niet op is maar die van hem wel. Een ander persoon kan het voornemen om meer te gaan sporten om een hele andere reden hebben genomen. Zo kan het zijn dat zij gezondheid als een van haar belangrijkste waarden heeft en zich realiseert dat veel sporten ervoor zorgt dat haar lichaam fitter is en ze daardoor gezonder is. Dit klinkt als een open deur, toch? Waarom is het dan voor deze mensen toch niet zo makkelijk om vol te houden? 

Dat kan zijn omdat niemand maar één waarde heeft die belangrijk voor hen is en er wellicht in dit geval bij het maken van het plan, als saboteur, een andere kernwaarde om de hoek komt kijken. Zo kan het zijn dat de vader die familie als kernwaarde heeft, ook waardering als kernwaarde heeft en op zijn werk daarom altijd veel waardering wil ontvangen. Als zijn werk daarom nog niet af is aan het eind van de middag maar hij die waardering van zijn collega’s of leidinggevende wel wil ontvangen, dan is hij geneigd om s avonds verder te gaan en het werk af te ronden. Dit kan ten kosten gaan van het sporten in de avond. Of bijvoorbeeld de persoon die meer wil sporten omdat zij gezondheid als kernwaarde heeft. Wat als zij ook gezelligheid als kernwaarde heeft en de avond ervoor net dat ene wijntje te veel heeft gedronken met haar vriendinnen en daarom in de ochtend graag iets langer in bed wil blijven liggen waardoor de kernwaarde gezondheid even op een lager pitje staat.

Belangrijk bij het maken van goede voornemens is daarom ook om je bewust te zijn van de waarde achter het doel, maar ook je ander belangrijke waarden. Want de persoon die waardering en familie belangrijk vindt kan wellicht proberen om te sporten met zijn gezin of zich te realiseren wat voor waardering hij van zijn gezin kan krijgen als hij fit is. De persoon die gezelligheid en gezondheid belangrijk vindt kan bijvoorbeeld proberen met vriendinnen te gaan sporten of een teamsport te kiezen, zodat dit gecombineerd kan worden.  

De Saboteur

Het is bij goede voornemens altijd belangrijk om je ook bewust te zijn van je saboteurs.

Wat zijn de dingen die ervoor kunnen zorgen dat ik mijn doelen niet ga halen? De excuses die ik kan bedenken, de waan van de dag waardoor ik opgeslokt word, drukte op het werk waardoor de tijd vliegt. Allemaal redenen waardoor je je doel uiteindelijk wellicht niet zult halen. Wat kun je doen als dit gebeurt en hoe kun je ervoor zorgen dat je hier tegen bestand bent? Door je daar vooraf al bewust van te zijn kun je erop inspelen als de saboteur om de hoek komt kijken! 

Veranderen 

Veranderen is een proces en lukt niet van het een op het andere moment. Wees ook niet te hard voor jezelf als het even niet direct lukt of goed gaat. Als je je hebt laten verleiden of mee hebt laten slepen en je even niet op de goede weg bent. Geef niet meteen op maar probeer het gewoon nog een keer. Het feit dat je ziet dat het even niet lukt mag je ook zien als succes, immers, herkenning is ook een van de stappen richting verandering. Misschien zelfs wel de allerbelangrijkste! 

Wil je echt veranderen en kom je er zelf niet uit? Dan kunnen een paar coaching sessies je ook vaak helpen. Door samen op zoek te gaan naar de reden waarom het niet lukt en te kijken wat je hieraan kunt doen, of gewoonweg te oefenen zodat het wel lukt kom je vaak een stuk verder!